Bệnh mắt do tăng huyết áp

Tăng huyết áp (THA) là bệnh gia tăng nhanh trong những năm gần đây và ngày càng trẻ hóa. Bệnh có nhiều biến chứng nguy hại cho sức khỏe. Ngoài những biến chứng ở tim mạch như: nhồi máu cơ tim, suy tim, tai biến mạch máu não, suy thận, …. THA còn dẫn đến nhiều biến chứng ở mắt.
Các biến chứng ở mắt do THA bao gồm: Tổn thương ở võng mạc, hắc mạc và thị thần kinh. Bệnh có thể để lại những tổn thương trầm trọng gây suy giảm thị lực nặng và khó hồi phục.
Khi THA kéo dài hoặc THA đột ngột sẽ làm tổn thương hệ thống mạch máu ở võng mạc. Thành mạch máu bị tổn thương khiến các thành phần của máu thoát ra khỏi mạch máu. Xuất huyết, dịch thoát ra trên võng mạc gây phù võng mạc, lipid thoát ra trên võng mạc tạo thành xuất tiết. Đồng thời, mạch máu co lại gây thiếu máu ở võng mạc, thần kinh thị giác. Tất cả những tổn thương này dẫn đến mờ mắt. Phát hiện những tổn thương này nhờ soi đáy mắt.
THA vừa phải thường không có triệu chứng rõ rệt ở mắt mà diễn biến âm thầm, chỉ trong trường hợp THA ác tính (trên 200/120mmHg) mới có dấu hiệu như nhức đầu, mờ mắt, sợ ánh sáng,… Người trẻ tuổi thường không biết mình bị THA nên khi có những triệu chứng này, họ không nghĩ là do biến chứng của THA. Người bệnh THA nên kiểm tra mắt thường xuyên để có biện pháp phòng ngừa, điều trị tích cực.
Nếu THA được kiểm soát tốt thì tổn thương ở võng mạc sẽ hồi phục. Một số bệnh nhân bị tổn thương võng mạc giai đoạn cuối sẽ khó hồi phục ở thần kinh thị giác và hoàng điểm của mắt.
Các bệnh lý võng mạc do THA
THA sẽ làm cho người bệnh có nguy cơ cao mắc các bệnh khác ở võng mạc như tắc động mạch trung tâm hoặc động mạch nhánh võng mạc, tắc tĩnh mạch trung tâm hoặc tĩnh mạch nhánh võng mạc, phình động mạch võng mạc.
Tắc tĩnh mạch võng mạc – bệnh lý thường gặp do biến chứng THA.
Tắc tĩnh mạch võng mạc là tình trạng một tĩnh mạch của võng mạc bị nghẽn. Lúc này, sự lưu thông máu ở vùng bị tắc sẽ gây ứ trệ làm các chất trong mạch máu thoát ra khỏi thành mạch đi vào võng mạc gây phù nề võng mạc, giảm thị lực.
Người bị tắc tĩnh mạch võng mạc nếu không điều trị sớm sẽ gây nhiều biến chứng nguy hiểm như bị đục thủy tinh thể, xuất huyết trong mắt, bong võng mạc, mù mắt. Tất cả những biến chứng này đều có thể ngăn ngừa trong trường hợp phát hiện và điều trị sớm.
Phòng bệnh
Những tổn thương trên mắt do THA tiến triển qua nhiều giai đoạn, có thể dẫn đến mù lòa nếu không được chẩn đoán và điều trị sớm.
Bệnh võng mạc do biến chứng THA có thể để lại những tổn thương trầm trọng gây suy giảm thị lực nặng và không hồi phục. Kiểm soát huyết áp là phương pháp điều trị duy nhất. Khi có biến chứng ở mắt thì cần kiểm tra và điều do bác sĩ chuyên khoa mắt. Chỉ có biện pháp duy nhất là kiểm soát tốt huyết áp mới phòng ngừa được các tổn thương mạch máu của mắt và cũng như các cơ quan khác.

Ts.Bs. Nguyễn Đức Hoàng