Đã tìm ra con đường Zika lây truyền từ mẹ sang con

Các nhà khoa học đã tiến thêm một bước nữa trong việc nghiên cứu tìm ra con đường bí mật mà virus Zika dùng để lây truyền từ mẹ sang con.

Theo báo cáo khoa học mới đây được đưa ra của các nhà nghiên cứu làm việc tại Đại học Y Emory (Mỹ), có hai giả thuyết tương ứng với hai cách thức để virus Zika có thể vượt qua lớp màng bảo vệ nhau thai và tấn công thai nhi, gây ra chứng đầu nhỏ (teo não) ở trẻ sơ sinh.

Thứ nhất, virus Zika có thể lọt qua được khoảng trống giữa hai tế bào được tạo ra bởi tổn thương hoặc vết viêm. Thứ hai, loại virus này có một khả năng độc đáo, nó có thể vượt qua màng bảo vệ bằng cách ẩn bên trong một tế bào chủ. Giả thuyết sau được rút ra từ các báo cáo bệnh lý cho thấy rằng virus nhiễm vào các tế bào nhau thai.

Theo đó, các nhà nghiên cứu đã tiến hành thử nghiệm để tìm ra con đường bí mật mà Zika đi từ mẹ sang con. Thử nghiệm được tiến hành trong phòng thí nghiệm với 5 nhau thai được hiến tặng từ các bà mẹ khỏe mạnh, sinh con bằng phương pháp mổ.

Các nhà khoa học đã tiếp tục nuôi cấy các tế bào nhau thai này trong phòng thí nghiệm và cho lây nhiễm chủng virus Zika bùng phát ở Puerto Rico (Brazil).

Sơ đồ lây nhiễm virus Zika từ mẹ sang thai nhi.

Những nhà nghiên cứu đã nhận thấy rằng, có một sự gia tăng hoạt động của các gene sản xuất phân tử kháng virus trong hệ thống miễn dịch thai nhi. Đây là những đại thực bào giúp tiêu diệt các tế bào ngoại lai và chúng có khả năng thâm nhập trực tiếp vào mạch máu của thai nhi.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp, các đại thực bào không thể tiêu diệt hết toàn bộ virus. Thậm chí, Zika còn có thể xâm nhập ngược lại và nhân rộng bên trong tế bào miễn dịch. Từ đó các tế bào virus có thể đi qua nhau thai, sau đó lây nhiễm vào mô não ở thai nhi đang phát triển và cuối cùng dẫn đến chứng teo não cho trẻ sơ sinh.

Các nhà nghiên cứu cũng tìm ra rằng, không phải bà mẹ nào bị nhiễm virus Zika khi mang thai cũng đều lây truyền sang con. Trường hợp lây truyền có khả năng không xảy ra ở những bà mẹ có tế bào miễn dịch nhạy cảm với virus Zika hơn những người khác.

Được biết, Zika là loại virus lần đầu tiên được phát hiện trên khỉ ở Uganda năm 1947. Tên của loại virus này được đặt theo tên khu rừng Zika – nơi lần đầu tiên nó được phát hiện.

Năm 2015 virus Zika xuất hiện ở Brazil, các quốc gia Mỹ Latinh và đảo Caribe. Các ổ dịch quy mô lớn ở Brazil đã khiến các nhà khoa học lần đầu tiên tìm thấy sự liên kết giữa virus Zika với dị tật bẩm sinh gọi là tật đầu nhỏ.

Các con đường lây truyền của virus Zika bao gồm lây truyền qua muỗi đốt là con đường chủ yếu. Ngoài ra còn hai con đường lây truyền khác là lây truyền qua quan hệ tình dục và lây truyền từ mẹ sang thai nhi.

Trong đó, con đường lây truyền từ mẹ sang thai nhi trở thành một ẩn số vì các nhà khoa học chưa tìm ra được cơ chế của quá trình lây nhiễm được diễn ra như thế nào.

Song, các nhà nghiên cứu của Đại học Emory đã góp phần gỡ giải bí ẩn này khi tìm ra một cách thức tiềm năng mà Zika có thể dùng để lây truyền từ mẹ sang con.